หลายคนอาจเคยได้ยินว่าการจัดฟันต้องมีฟันครบ หรืออย่างน้อยต้องมีฟันกรามเพื่อให้ยึดเครื่องมือจัดฟันได้ แต่ในความเป็นจริง คนที่ถอนฟันกรามไปแล้วก็ยังสามารถจัดฟันได้เช่นกันค่ะ เพียงแต่ต้องได้รับการประเมินและวางแผนอย่างรอบคอบจากทันตแพทย์ หากถอนฟันกรามไปหมดแล้ว จะยังสามารถจัดฟันได้หรือไม่ และควรเตรียมตัวอย่างไร
ฟันกรามมีบทบาทสำคัญอะไร?
ฟันกราม โดยเฉพาะฟันกรามแท้ซี่ที่ 6 และ 7 เป็นฟันหลักในการบดเคี้ยวอาหาร และยังทำหน้าที่ยึดเครื่องมือจัดฟันในหลายกรณี เนื่องจากอยู่ในตำแหน่งด้านหลังสุดของปาก นอกจากนี้ ฟันกรามยังช่วยรักษาระยะห่างระหว่างฟันซี่อื่น และรักษารูปร่างของใบหน้าไม่ให้ยุบหรือดูตอบ
ถ้าถอนฟันกรามไปหมดแล้ว จะจัดฟันได้ไหม?
คำตอบคือ จัดฟันได้ค่ะ แต่ต้องมีการวางแผนที่ละเอียดมากขึ้น
กรณีที่ไม่มีฟันกรามเหลืออยู่เลย ทันตแพทย์อาจต้องพิจารณาใช้ฟันซี่อื่นในการยึดเครื่องมือจัดฟัน เช่น ฟันกรามน้อย หรือแม้แต่การใช้เครื่องมือจัดฟันแบบใสที่ไม่ต้องติดอุปกรณ์กับฟันด้านหลังมากนัก บางกรณีอาจแนะนำให้ใส่รากฟันเทียมหรือฟันปลอมก่อน เพื่อเป็นหลักยึดชั่วคราวในการเคลื่อนฟัน หรือเพื่อให้ผลลัพธ์สุดท้ายออกมาสวยและมั่นคง
สิ่งที่ต้องประเมินก่อนจัดฟันหากไม่มีฟันกราม
- ปริมาณฟันที่เหลืออยู่ ฟันที่เหลือสามารถรองรับแรงดึงของเครื่องมือได้หรือไม่
- สภาพกระดูกขากรรไกร กระดูกมีเพียงพอหรือไม่ หากต้องใส่รากฟันเทียมร่วมด้วย
- แรงบดเคี้ยว ฟันกรามเป็นฟันที่รับแรงเคี้ยวหลัก หากไม่มีเลยต้องวางแผนให้สมดุล
- ความต้องการของคนไข้ ต้องการจัดฟันเพื่อความสวยงาม หรือต้องการแก้ไขการสบฟันร่วมด้วย
ทางเลือกสำหรับคนไม่มีฟันกรามที่ต้องการจัดฟัน
- จัดฟันร่วมกับใส่ฟันปลอมถอดได้ เพื่อให้มีพื้นที่ยึดเครื่องมือ และช่วยในการเคี้ยวอาหาร
- จัดฟันร่วมกับทำรากฟันเทียม สร้างจุดยึดถาวรให้ฟันกลับมาทำหน้าที่ได้เหมือนเดิม
- จัดฟันแบบใส (Invisalign) เหมาะกับบางเคสที่ไม่มีฟันกราม แต่ยังมีฟันซี่อื่นที่แข็งแรง
- การย้ายฟันข้างเคียง บางกรณีอาจสามารถดึงฟันกรามน้อยมาทดแทนตำแหน่งฟันกรามที่หายไปได้
ข้อดีของการจัดฟันแม้ไม่มีฟันกราม
- ปรับเรียงฟันให้สวยงาม เสริมบุคลิกภาพ
- ลดโอกาสเกิดฟันล้ม ฟันเอียงในช่องว่างที่ถอนฟันไปแล้ว
- เตรียมพื้นที่ไว้สำหรับใส่รากฟันเทียมหรือสะพานฟันได้อย่างพอดี
- ปรับการสบฟันให้ดีขึ้น ช่วยเรื่องการเคี้ยวและสุขภาพช่องปากโดยรวม
ข้อควรระวังหากจะจัดฟันโดยไม่มีฟันกราม
- อาจต้องใช้เวลารักษานานขึ้น เนื่องจากต้องใช้ฟันซี่อื่นรองรับแรงดึง
- ต้องใส่ใจเรื่องการดูแลฟันที่เหลือ เพราะรับภาระเพิ่มขึ้น
- อาจมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม หากต้องใส่รากฟันเทียมหรือฟันปลอมร่วมด้วย
จัดฟันได้ไหม คำตอบคือ “ได้” แต่ไม่ใช่ทุกคนจะใช้แผนการรักษาแบบเดียวกัน จำเป็นต้องให้ทันตแพทย์ประเมินแบบละเอียด เพราะในแต่ละคนมีสภาพช่องปาก โครงสร้างกระดูก และเป้าหมายของการจัดฟันที่ต่างกัน หากคุณถอนฟันกรามไปแล้ว และกำลังวางแผนจัดฟัน อย่าลังเลที่จะเข้ารับคำปรึกษา เพราะทันตแพทย์สามารถออกแบบแผนการรักษาให้เหมาะกับคุณได้แน่นอน อย่าปล่อยให้ฟันที่หายไป เป็นอุปสรรคของรอยยิ้มที่มั่นใจ แม้คุณจะไม่มีฟันกรามเหลืออยู่แล้ว ก็ยังสามารถจัดฟันได้อย่างปลอดภัยและได้ผลดี หากมีการวางแผนอย่างเหมาะสมด้วยค่ะ
