การทำรากฟันเทียมถือเป็นทางเลือกยอดนิยมสำหรับคนที่สูญเสียฟันไป เพราะช่วยคืนการใช้งานและความสวยงามได้ใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ แต่บางคนที่กระดูกขากรรไกรไม่เพียงพอ อาจได้รับคำแนะนำให้ “ปลูกกระดูก” ก่อนใส่รากฟันเทียม ทำให้เกิดคำถามว่า…การปลูกกระดูกจำเป็นจริงหรือ? และต้องเตรียมตัวยังไงบ้าง?
บทความนี้จะช่วยไขข้อสงสัยอย่างละเอียดแบบที่เข้าใจง่าย เพื่อให้คุณวางแผนการทำรากฟันเทียมได้อย่างมั่นใจมากขึ้นค่ะ
การปลูกกระดูกคืออะไร?
การปลูกกระดูก (Bone Grafting) คือกระบวนการเติมกระดูกในบริเวณขากรรไกรที่สูญเสียมวลกระดูกไป เช่น บริเวณที่ถอนฟันนานแล้ว หรือมีโรคเหงือก ทำให้ไม่สามารถรองรับรากฟันเทียมได้เต็มที่
การปลูกกระดูกจะช่วยสร้างฐานที่แข็งแรงให้กับรากฟันเทียม เพื่อให้การฝังรากมีประสิทธิภาพและลดโอกาสรากฟันล้ม หรือใช้งานไม่ได้ในอนาคต

ใครบ้างที่อาจต้องปลูกกระดูก?
- ผู้ที่ถอนฟันนานแล้ว กระดูกบริเวณนั้นอาจยุบตัว
- มีโรคปริทันต์หรือเหงือกอักเสบรุนแรง จนกระดูกละลาย
- เคยสวมฟันปลอมแบบถอดได้เป็นเวลานาน
- กระดูกขากรรไกรมีรูปร่างผิดปกติ หรือมีขนาดไม่เพียงพอ
การประเมินความจำเป็นต้องใช้ภาพถ่ายรังสี เช่น x-ray หรือ CT scan เพื่อดูโครงสร้างกระดูกอย่างชัดเจน
วิธีการปลูกกระดูกมีแบบไหนบ้าง?
- ใช้กระดูกของตัวเอง (Autograft) ปลูกกระดูกจากส่วนอื่นของร่างกาย เช่น คาง หรือกระดูกสะโพก
- ใช้กระดูกจากผู้บริจาค (Allograft) ได้จากธนาคารกระดูกที่ผ่านการฆ่าเชื้อและเตรียมอย่างปลอดภัย
- ใช้วัสดุสังเคราะห์ (Alloplast) วัสดุทางทันตกรรมที่จำลองโครงสร้างคล้ายกระดูก
- ใช้กระดูกจากสัตว์ (Xenograft) เช่น กระดูกวัว ที่ผ่านกระบวนการฆ่าเชื้อแล้ว
แต่ละวิธีมีข้อดีข้อเสียต่างกัน ขึ้นกับงบประมาณ ความเหมาะสม และคำแนะนำของทันตแพทย์ค่ะ
ขั้นตอนการปลูกกระดูกทำอย่างไร?
- ตรวจสุขภาพช่องปาก ประเมินภาพรังสี และวางแผนการรักษา
- ทำความสะอาดบริเวณที่ปลูกกระดูก และเตรียมพื้นที่
- ใส่วัสดุกระดูกและปิดด้วยเยื่อพิเศษเพื่อให้ยึดเกาะดีขึ้น
- รอให้กระดูกใหม่สร้างตัวและเชื่อมกับกระดูกเดิม (ใช้เวลา 4–9 เดือน)
- เมื่อกระดูกพร้อมจึงเริ่มขั้นตอนฝังรากฟันเทียม
ในบางกรณีสามารถปลูกกระดูกพร้อมฝังรากฟันเทียมได้ หากโครงสร้างกระดูกเดิมยังพอมีอยู่บ้าง
ปลูกกระดูกเจ็บไหม?
โดยทั่วไปจะใช้ยาชาเฉพาะที่ และหากจำเป็นอาจมีการให้ยาคลายความกังวล ร่วมกับยาปฏิชีวนะและยาแก้ปวดหลังทำ การดูแลหลังทำคล้ายกับการถอนฟัน เช่น ประคบเย็น งดออกกำลังกายหนัก และหลีกเลี่ยงการกัดเคี้ยวบริเวณนั้น
อาการบวมและรู้สึกตึงเป็นเรื่องปกติที่สามารถหายได้ภายใน 1–2 สัปดาห์

ถ้าไม่ปลูกกระดูกได้ไหม?
ถ้าปริมาณกระดูกน้อยมาก การฝังรากฟันเทียมโดยไม่ปลูกกระดูก อาจเสี่ยงทำให้รากไม่ยึดแน่น หรือรากล้มได้ในอนาคต
บางคนเลือกใช้ฟันปลอมแบบติดแน่นหรือสะพานฟันแทน แต่หากต้องการผลลัพธ์ที่ใกล้เคียงฟันจริงที่สุด รากฟันเทียมคือคำตอบที่คุ้มค่าในระยะยาวค่ะ
คำแนะนำจากหมอ
การปลูกกระดูกไม่ได้จำเป็นกับทุกคนค่ะ ต้องประเมินรายบุคคลอย่างละเอียดก่อนตัดสินใจ การมีโครงสร้างกระดูกที่แข็งแรงจะช่วยให้รากฟันเทียมอยู่ได้นาน ใช้งานได้เต็มประสิทธิภาพ และไม่เกิดปัญหาซ้ำซ้อนในอนาคต
หากคุณเคยถอนฟันมานาน หรือเคยใส่ฟันปลอมถอดได้ ลองปรึกษาทันตแพทย์เพื่อประเมินโครงสร้างกระดูกอย่างละเอียดดูนะคะ และสำหรับใครที่สนใจบริการรากฟันเทียม สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://loeidentalhouse.com/dental-implant/
คลินิกบ้านหมอฟัน Loei Dental House Clinic
ที่ตั้ง: คลินิกบ้านหมอฟัน ตั้งอยู่ติดกับร้านแอดไวซ์ สาขาราชภัฏฯ จ.เลย
เบอร์โทรศัพท์: 088-060-1108
LINE Official: @loeidentalhouse